Ankara Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Ana bilimi Dalı Öğretim Görevlisi Prof. Dr. İsmail Savaş, Muhabirimiz Esra Öz’e Pneumococcus’un tanı ve tedavileri hakkında bilgi verdi.Pneumococcus’un bir mikroorganizma olduğunu ifade eden Savaş bu bakterinin asıl adının Sterptococcus pneumoniae olarak adlandırıldığını ifade etti. Pneumococcus’un solunum yollarında, sinüs yollarında ve kulak yollarında hastalık oluşturan, GR(+), alfa hemolitik, katalaz negatif yapıda bir kümeler topluluğu olduğunu ifade eden Savaş, tanı yapılması için balgam kültürü yapıldığını belirtti. Prof. Dr. Savaş, “Bu balgam örneğinin incelenmesi sonucunda üreme özelliklerine göre kümeler halinde zincir oluşturması veya diplokok formunun böbrek şekline benzer karakteristik bir görüntüsü bulunması durumunda Pneumococcus tanısı konur. Oluşturduğu hastalıklar, radyolojik görüntüleme yöntemleri ve boyanma yoluyla farklılıklar gösterebilmektedir” diye konuştu.
Pneumococcus’un bir solunum yolu hastalığı olması sebebiyle, kulak iltihaplanması yani otitis media’ya sebep olabildiğini dile getiren Savaş, hekimin tanı koymasına yardımcı olabilecek belirtiler hakkında da bilgi verdi. Savaş şunları söyledi: “Hasta şu şikayetlerle gelebilir; üşüme, titreme, öksürük,ateş, iştahsızlık, şuur bulanıklığı, özellikle çocuklarda ilgisizlik, yaşlılarda bilinç kaybı görülmektedir. Akciğer filmi çekilerek ön teşhis konabilir”
Splenektomili hastalarda daha çok ölümcül olabiliyor
“Pneumokok’un özellikle bulaşma yolu yok” diyen Savaş, nezle, grip gibi vücut direnci zayıflamış kişilerde, yaşlılarda, Akciğer hastalarında, kalp hastalarında, şeker hastalarında, ilaç kullanımından kaynaklanan durumlarda ve kanser hastalarında görülme risklerinin arttığını kaydetti. Savaş şunları söyledi: “Çocuklar bu bakteriyi diğer çocuklara da bulaştırabilir. Bulaşma öksürme, yıkanmamış ellere dokunma veya öpüşme gibi doğrudan temas yoluyla olabilir. Çocukların toplu halde bulunduğu kreş ve anaokulu gibi yerlerde çok hızla yayılabilir. Küçük çocuklar bağışıklık sistemleri henüz tam olarak gelişmediği için, pnömokoklara karşı daha savunmasızdır.”
Savaş, Pneumococ’un splenektomili hastalarda daha çok ölümcül olabildiğine işaret ederek, “Splenektomili hastalar vücudundaki toksinleri atamadığı için ağır iltihap salgılaması ile karşı karşılardır. Bu durumda Pneumococ’la karşı karşıya kalan hastalar, vücudun savunma mekanizmasını çalıştıramazlar. Böylesi durumlarda sonuç öldürücü olabilir” Pneumoniae’nın zatüre infeksiyonlarından bir farkının olmadığını söyleyen Öğretim Görevlisi Prof. Dr. İsmail Savaş, direnci düşük kişilerde boğazdan kaynaklanan bulaşma olabileceğinide ekledi. Savaş şöyle devam etti: “Ölümcül hastalıklar içinde ülkemizde ilkini ishal hastalıkları alırken ikinci sırayı Pnemoniae almaktadır. Özellikle çocuklarda ölüm riski yüksektir.Son yıllarda bunun fark edilmesi üzerine çocuklarda ölümleri engellemek amacıyla önlemler alınmaya başlanmıştır . Pnömokoklar sağlıklı insanların burun, geniz ve boğazında yaygın olarak bulunurlar. Bu bakteriler; zatürre, menenjit , orta kulak iltihabı , sinüzit, bakteriyemi (kan dolaşımına bakteri karışması) ,gibi enfeksiyon hastalıklarına neden olurlar. Bu enfeksiyonlar en sık kış aylarında ortaya çıkmakla birlikte, her mevsimde görülebilir.
Pnemoniae’ya da ilk tercih antibiyotiktir
Tedavi yöntemi olarak antibiyotiklerin kullanıldığını açıklayan Savaş, zamanla bakterilerin direnç oluşturmasından kaynaklanan zorluklar olabildiğini ancak, henüz ülkemizde bu durumun ileri seviyelere ulaşmadığını kaydetti. Savaş “ ABD’de yüzde kırkı bulan direnç, ülkemizde yüzde iki ile sınırlı kalmaktadır. Bu sebepten dolayı da ilk tercihi Penisilinler almaktadır” dedi.
Hastalık oluştuktan sonra tedavinin hem maddi zorlukları hem de hastanın sıkıntılarını beraberinde getirdiğini kaydederek, “Şuanda hastalıklar oluşmadan önce tanı konmasına yönelik çalışmalar hız kazandı.Bu nedenle zatüre olan hastalarda hemen antibiyotik başlanılıyor. Böylece hasta riske atılmaktan kurtarılmış oluyor” diye konuştu.
Korunma yollarından birisininde immün sistemi düşmüş çocuklara uygulanan Pneumococcus aşıları olduğunu ileten Savaş, bu aşının yetişkinlerde de 5-10 yılda bir tekrarlanarak yapılması gerektiğini belirtti. Prof. Dr. Savaş, tüm hastalıklarda olduğu gibi Pneumococcusda da doğru beslenmeye dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.
Aşı toplam 4 doz uygulanması gerekiyor
Konjuge pnömokok aşısının, 6 hafta ile 9 yaş arasındaki tüm bebek ve çocuklara uygulanmasını önerdiklerini bildiren Savaş, bu aşının bebeklerde 2. aydan başlayarak en az bir ay ara ile 3 kez ve 12. - 15. aylar arasında bir doz daha olmak üzere toplam 4 doz uygulanması gerektiğini söyledi. Savaş, diğer yaş grupları veya geç başlayan çocuklar için de farklı bir aşılama programı bulunduğunu dile getirdi.
“2000 yılından beri ABD, Kanada gibi ülkelerde tüm 0-2 yaş çocuklar için pnömokok aşısı önerilmektedir” diyen Prof. Dr. İsmail Savaş, bu aşının çocukları pnömokok adı verilen tehlikeli bir bakterinin yol açtığı enfeksiyonlardan korumak üzere hazırlandığını kaydetti. Konjuge pnömokok aşısının diğer çocukluk çağı aşılarıyla birlikte uygulanabildiğine dikkat çeken Savaş, polisakkarit pnömokok aşısının ise 2 yaş üzerindeki risk taşıyan kişilerde kullanıldığını açıkladı.. Savaş, aşı uygulandıktan sonra 5 ile 10 yıl süre korunma sağladığını da belirtti.
Yorumlar