Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme alanında büyük adımlar atıldı. Konu hakkında Daire Başkanı Dr. Abdullah Öztürk, Sağlık Dergisi’ne bilgi verdi.
Kısa süre önce faaliyete geçmesine rağmen birçok birimden daha aktif çalışma yapan Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı, yeniliklere imza atmaya devam ediyor. Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanı Dr. Abdullah Öztürk, çalışmaları hakkında Sağlık Dergisi’ne bilgi verdi.
Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı Nasıl Kuruldu?
Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP) kapsamında sağlık politikalarında köklü değişimler meydana geldi. Sağlıkta reform olarak kabul edilen bu program kapsamında sağlık sisteminde karar vericiler, çalışanlar ve hizmeti alanlar bir bütün olarak değerlendiriliyor. SDP’nin sağlık sisteminin kalitesi üzerine kurgulanan hedefini gerçekleştirmek amacıyla Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı ilk olarak Strateji Geliştirme Başkanlığı bünyesinde kuruldu. Uzunca bir süre müstakil bir Daire Başkanlığı olarak hizmet veren Başkanlık şu an Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde hizmetlerine devam ediyor.
Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı’nın görevleri nelerdir?
Sağlık hizmeti sunumunda kalitenin arttırılması, hasta ve çalışan güvenliği kültürünün oluşturulması, kurum ve kuruluşların verimliliğinin sağlanması ve bu iyileştirmelerin kurum ve kuruluşlarda devamlılığının oluşturulmasını hedefliyoruz. Daire Başkanlığı hedeflerini gerçekleştirebilmek amacıyla kurumsal yapısı içinde Kalite Standartları Geliştirme Şube Müdürlüğü, Performans Yönetimi Şube Müdürlüğü, Analiz ve Verimlilik Şube Müdürlüğü, Performans ve Kalite Eğitimleri Şube Müdürlüğü, Uluslar Arası Sağlıkta Performans Esaslı Uygulamalar Merkezi, Tanı İlişkili Gruplar Şube Müdürlüğü yer alıyor.
Sağlık hizmetlerinde kalite, verimlilik, etkililik, hasta ve çalışan güvenliği, çalışanların finansal açıdan teşviki ve sistemin performansının izlenip değerlendirilmesini de içeren entegre bir model ile çalışmakta olan Daire Başkanlığı, mevzuatın hazırlanmasında ya doğrudan görev alıyor ya da dolaylı olarak katkı sağlıyor.
Hizmet Kalite Standartları (HKS) hakkında bilgi verir misiniz?
Sağlık kurum ve kuruluşlarında etkin bir rekabet ortamında hasta ve çalışanların güvenliği ile hasta ve çalışan memnuniyetinin sağlanmasını hedef alan Hizmet Kalite Standartları (HKS) oluşturuldu. Daire Başkanlığının çalışmalarına temel oluşturan HKS, sağlık kurum ve kuruluşlarında hizmet sunumunda hasta ve hasta yakınlarının güvenli hizmet almalarını, çalışanların ise güvenli bir çalışma ortamında çalışmalarını sağlamaya yönelik standartlardır.
Ulusal sorunlarımızı ve önceliklerimizi de hedef alan standartlar aynı zamanda uluslararası uygulamaların ülkemize uyarlanmış şeklini de içeriyor. Yakın bir zamanda yayınlanacak olan Kamu, özel ve üniversite hastanelerine yönelik ortak bir set niteliğine sahip olan HKS ile sağlık sektöründe etkin bir rekabet ortamının gelişmesi ve tüm kurumlarımızda aynı güvenlik kültürünün oluşması sağlanacak. Hastaneler dışında diğer sağlık hizmet sunumu yapan kurum ve kuruluşlara yönelik HKS da Daire Başkanlığımız tarafından yayınlanmış bulunmaktadır.
Hizmet Kalite Standartları (HKS) Değerlendirici Havuzundan bahsediliyor. Bu havuz kimlerden oluşuyor?
Sağlık kurum ve kuruluşlarında hizmet sunumunun, hizmet kalitesi açısından değerlendirilmesi Daire Başkanlığı için ayrı bir önem taşıyor. Bu amaçla HKS Değerlendirici Havuzu oluşturuldu. Bu değerlendiriciler Türkiye genelindeki çeşitli sağlık kurum ve kuruluşlarında kendi kadro ve unvanlarının gerektirdiği işleri yürütmenin yanında, Sağlık kurum ve kuruluşlarının hizmet kalitesi açısından değerlendirilmesi görevini de yürütüyor. Bu yöntem sayesinde büyük bir kapasite oluşumu sağlanıyor.
Hizmet Kalite Standartları (HKS) Değerlendiricilerinin görevleri nelerdir?
HKS Değerlendiricileri; Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı bünyesinde yaklaşık 4 yıldan beri 800’ü aşkın kamu hastanesinde yılda 3 kez, 2009 yılından itibaren yılda 2 kez değerlendirmelerde bulunmak üzere görevlendiriliyor. ADSM’lerden 112 Acil Hizmetlerine, branş hastanelerinden ilçe devlet hastanelerine, düşük yatak kapasitesine sahip devlet hastanelerinden büyük eğitim ve araştırma hastanelerine kadar pek çok sağlık kurum ve kuruluşunda değerlendirme yapılıyor. Bu konuda ciddi bir birikime ve deneyime sahipler.
"Özel Hastaneler ile Vakıf Üniversite Hastanelerinin Puanlandırılması Hakkında Yönerge" kapsamında bugüne kadar neler yapıldığını anlatır mısınız?
2010 yılında ise Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yayınlanan "Özel Hastaneler ile Vakıf Üniversite Hastanelerinin Puanlandırılması Hakkında Yönerge" kapsamında 01 Haziran-09 Temmuz 2010 tarihleri arasında 386 özel hastanede değerlendirme yapıldı. Değerlendiricilerimiz çalışmaları esnasında pek çok olumlu ya da olumsuz uygulamayı yerinde tespit etmekte, edindikleri deneyimi kendi sorumlulukları dâhilindeki kurumlar ve Başkanlığımız ile paylaşmaktalar. Bir anlamda kurumlar arası bilgi ve tecrübe paylaşımında aracı rolü üstlendiler. Aralarında akademik anlamda konu ile ilgili çalışmalar yürüten değerlendiricilerin de bulunduğu gruptan pek çoğu kendi sağlık kurumlarında üst düzey yöneticilik görevlerini halen yürütüyor.
Değerlendirici havuzunda; uzman hastane yöneticileri, doktorlar, hemşireler, diğer sağlık personelleri, il sağlık müdürlüklerinde kalite koordinatörlüklerinde görevli çalışanlar, Bakanlık uzmanları gibi geniş bir yelpazede görevlendirme yapıldı.
Kısa süre önce faaliyete geçmesine rağmen birçok birimden daha aktif çalışma yapan Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı, yeniliklere imza atmaya devam ediyor. Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanı Dr. Abdullah Öztürk, çalışmaları hakkında Sağlık Dergisi’ne bilgi verdi.
Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı Nasıl Kuruldu?
Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP) kapsamında sağlık politikalarında köklü değişimler meydana geldi. Sağlıkta reform olarak kabul edilen bu program kapsamında sağlık sisteminde karar vericiler, çalışanlar ve hizmeti alanlar bir bütün olarak değerlendiriliyor. SDP’nin sağlık sisteminin kalitesi üzerine kurgulanan hedefini gerçekleştirmek amacıyla Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı ilk olarak Strateji Geliştirme Başkanlığı bünyesinde kuruldu. Uzunca bir süre müstakil bir Daire Başkanlığı olarak hizmet veren Başkanlık şu an Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde hizmetlerine devam ediyor.
Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı’nın görevleri nelerdir?
Sağlık hizmeti sunumunda kalitenin arttırılması, hasta ve çalışan güvenliği kültürünün oluşturulması, kurum ve kuruluşların verimliliğinin sağlanması ve bu iyileştirmelerin kurum ve kuruluşlarda devamlılığının oluşturulmasını hedefliyoruz. Daire Başkanlığı hedeflerini gerçekleştirebilmek amacıyla kurumsal yapısı içinde Kalite Standartları Geliştirme Şube Müdürlüğü, Performans Yönetimi Şube Müdürlüğü, Analiz ve Verimlilik Şube Müdürlüğü, Performans ve Kalite Eğitimleri Şube Müdürlüğü, Uluslar Arası Sağlıkta Performans Esaslı Uygulamalar Merkezi, Tanı İlişkili Gruplar Şube Müdürlüğü yer alıyor.
Sağlık hizmetlerinde kalite, verimlilik, etkililik, hasta ve çalışan güvenliği, çalışanların finansal açıdan teşviki ve sistemin performansının izlenip değerlendirilmesini de içeren entegre bir model ile çalışmakta olan Daire Başkanlığı, mevzuatın hazırlanmasında ya doğrudan görev alıyor ya da dolaylı olarak katkı sağlıyor.
Hizmet Kalite Standartları (HKS) hakkında bilgi verir misiniz?
Sağlık kurum ve kuruluşlarında etkin bir rekabet ortamında hasta ve çalışanların güvenliği ile hasta ve çalışan memnuniyetinin sağlanmasını hedef alan Hizmet Kalite Standartları (HKS) oluşturuldu. Daire Başkanlığının çalışmalarına temel oluşturan HKS, sağlık kurum ve kuruluşlarında hizmet sunumunda hasta ve hasta yakınlarının güvenli hizmet almalarını, çalışanların ise güvenli bir çalışma ortamında çalışmalarını sağlamaya yönelik standartlardır.
Ulusal sorunlarımızı ve önceliklerimizi de hedef alan standartlar aynı zamanda uluslararası uygulamaların ülkemize uyarlanmış şeklini de içeriyor. Yakın bir zamanda yayınlanacak olan Kamu, özel ve üniversite hastanelerine yönelik ortak bir set niteliğine sahip olan HKS ile sağlık sektöründe etkin bir rekabet ortamının gelişmesi ve tüm kurumlarımızda aynı güvenlik kültürünün oluşması sağlanacak. Hastaneler dışında diğer sağlık hizmet sunumu yapan kurum ve kuruluşlara yönelik HKS da Daire Başkanlığımız tarafından yayınlanmış bulunmaktadır.
Hizmet Kalite Standartları (HKS) Değerlendirici Havuzundan bahsediliyor. Bu havuz kimlerden oluşuyor?
Sağlık kurum ve kuruluşlarında hizmet sunumunun, hizmet kalitesi açısından değerlendirilmesi Daire Başkanlığı için ayrı bir önem taşıyor. Bu amaçla HKS Değerlendirici Havuzu oluşturuldu. Bu değerlendiriciler Türkiye genelindeki çeşitli sağlık kurum ve kuruluşlarında kendi kadro ve unvanlarının gerektirdiği işleri yürütmenin yanında, Sağlık kurum ve kuruluşlarının hizmet kalitesi açısından değerlendirilmesi görevini de yürütüyor. Bu yöntem sayesinde büyük bir kapasite oluşumu sağlanıyor.
Hizmet Kalite Standartları (HKS) Değerlendiricilerinin görevleri nelerdir?
HKS Değerlendiricileri; Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı bünyesinde yaklaşık 4 yıldan beri 800’ü aşkın kamu hastanesinde yılda 3 kez, 2009 yılından itibaren yılda 2 kez değerlendirmelerde bulunmak üzere görevlendiriliyor. ADSM’lerden 112 Acil Hizmetlerine, branş hastanelerinden ilçe devlet hastanelerine, düşük yatak kapasitesine sahip devlet hastanelerinden büyük eğitim ve araştırma hastanelerine kadar pek çok sağlık kurum ve kuruluşunda değerlendirme yapılıyor. Bu konuda ciddi bir birikime ve deneyime sahipler.
"Özel Hastaneler ile Vakıf Üniversite Hastanelerinin Puanlandırılması Hakkında Yönerge" kapsamında bugüne kadar neler yapıldığını anlatır mısınız?
2010 yılında ise Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yayınlanan "Özel Hastaneler ile Vakıf Üniversite Hastanelerinin Puanlandırılması Hakkında Yönerge" kapsamında 01 Haziran-09 Temmuz 2010 tarihleri arasında 386 özel hastanede değerlendirme yapıldı. Değerlendiricilerimiz çalışmaları esnasında pek çok olumlu ya da olumsuz uygulamayı yerinde tespit etmekte, edindikleri deneyimi kendi sorumlulukları dâhilindeki kurumlar ve Başkanlığımız ile paylaşmaktalar. Bir anlamda kurumlar arası bilgi ve tecrübe paylaşımında aracı rolü üstlendiler. Aralarında akademik anlamda konu ile ilgili çalışmalar yürüten değerlendiricilerin de bulunduğu gruptan pek çoğu kendi sağlık kurumlarında üst düzey yöneticilik görevlerini halen yürütüyor.
Değerlendirici havuzunda; uzman hastane yöneticileri, doktorlar, hemşireler, diğer sağlık personelleri, il sağlık müdürlüklerinde kalite koordinatörlüklerinde görevli çalışanlar, Bakanlık uzmanları gibi geniş bir yelpazede görevlendirme yapıldı.
Hasta ve Çalışan Güvenliği Sempozyumları hakkında bilgi verir misiniz?
Türkiye’de 81 ilde sağlık çalışanlarına ulaşmak amacıyla Hasta ve Çalışan Güvenliği Sempozyumları gerçekleştiriliyor. Sempozyumlar, Daire Başkanlığının eğitimcilerinin katılımı ile ücretsiz olarak yapılıyor. Bu sempozyumlarda sağlık çalışanlarına hasta ve çalışan güvenliğinin temel konuları aktarılarak, uygulamaların nasıl yapılması gerektiği konusunda rehberlik ediliyor.
Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi hakkında bilgi verir misiniz?
2011 yılı Mart ayında 3’üncüsünün yapılması planlanan kongreye daha önceki yıllarda çok sayıda sağlık çalışanın katılması Daire Başkanlığının başarılarının da bir göstergesi oldu. Sağlık çalışanlarının önceliklerini içeren konular kongre kapsamında yer aldı. Bunun dışında kongre kapsamında kurslar düzenlenerek güvenlik konularında çalışanlara bilgilendirme yapıldı. Kongre kapsamında “Araştırma ve Bilimsel Yayın Ödülü” ve “En İyi Uygulama Ödülü” ile sağlık çalışanlarının yaptığı çalışmalar için kaliteli ve bilimsel bir yarışma ortamı oluşturuldu. Ayrıca sağlık çalışanlarının HKS temeline dayanan HKS Bilgi Yarışmaları da düzenlendi.
Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi’nin içeriği ve amacından bahsedebilir misiniz?
Yılda iki defa olmak üzere hakemli bilimsel bir dergi olaral yayımlanan Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, Daire Başkanlığı bünyesinde hazırlanıyor. Kapsamında; sağlık sistemi, performansa dayalı ödeme uygulamaları, sağlık hizmeti uygulamalarında kalite geliştirme, hasta ve çalışan güvenliği, sağlık politikaları, sağlık ekonomisi, sağlık sosyolojisi gibi konuların akademik olarak ele alındığı dergi, sağlık çalışanları tarafından büyük bir ilgi ile takip ediliyor.
Bildiğimiz kadarı ile yapılan bu çalışmalar ve uygulanan performans ve kalite sistemi yurt dışında da ilgi görüyor. Uluslar arası alanda bu çalışmalar paylaşılıyor mu?
Sağlık kurum ve kuruluşlarında nitelikli ve etkili sağlık hizmetleri için kaliteyi geliştirme ve performans değerlendirme anlayışıyla uygulamakta olduğumuz Performans ve Kalite Sistemi modeli birçok bileşeni bünyesinde barındırıyor. Bugün için sistemimiz OECD tarafından örnek uygulama olarak gösteriliyor. Bu şekilde uluslararası anlamda tanınan ve kabul gören bir model haline geldi. Bu kapsamda Başkanlık bünyesinde performans ve kalite alanında uluslararası araştırma ve incelemeler yaparak, uluslararası talepler için teknik destek sağlamak amacıyla kurulan Uluslararası Sağlıkta Performans Esaslı Uygulamalar Merkezi çalışma ve faaliyetlerini sürdürüyor. Bu faaliyetler çerçevesinde önümüzdeki süreçte Makedonya Sağlık Bakanlığı’na sağlanacak Kurumsal Kalite Geliştirme, DRG sistemi ve PDEÖ sistemi alanında teknik danışmanlık ve bir dizi eğitim faaliyeti gerçekleştirilecek. Ayrıca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Suriye Sağlık Bakanlığı ile koordinasyon faaliyetleri yürütülüyor.
PATH projesi de uluslar arası açılımlardan biri. Projeden kısaca bahsedebilir misiniz?
DSÖ tarafından kalite geliştirme stratejileri konusunda hastaneleri desteklemek, kıyaslamak için tasarlanmış bir performans değerlendirme sistemi olan PATH projesi çalışmaları da ulusal koordinatör yönetiminde Başkanlık bünyesinde oluşturulan bir ekip tarafından yürütülüyor. Bu proje hastanelerimize iyi uygulama örneklerini paylaşma fırsatı sağlıyor. Projede 13 ülkeden 150’den fazla hastane yer alıyor. Sağlık Bakanlığı olarak, 2009 yılından itibaren 7 ilde toplam 14 hastane ile projeye katılım gerçekleştirildi. 6 indikatör seçilerek, hastanelerden veri toplama sürecine girildi.
Teşhis İlişkili Gruplar (TİG-DRG) sistemi nedir?
Ülkemizde çalışmaları ilk olarak 2005 yılında başlayan, yatan hastalara yönelik bir ödeme yöntemi olan Teşhis İlişkili Gruplar (TİG-DRG) sistemi de 2009 yılından itibaren Daire Başkanlığı bünyesinde oluşturulmuş bir şube tarafından çalışılmıyor. Hastaların klinik, demografik, fiziki verilerinin, yatış sürelerinin ve yoğun bakım sürelerinin bir algoritma dâhilinde değerlendirilerek, belirlenmiş gruplara atanması yöntemi olan TİG’in oluşturulmasındaki temel amaç, benzer çıktılar veya hizmetler alması beklenen vaka tiplerinin bir tanımının yapılmasıdır. Böylece kıyaslanabilir bilgi üretilmesini sağlanması hedefleniyor. Yaklaşım basitçe ifade edilmeye çalışılırsa; eğer hastaları benzer sağlık gereksinimlerine sahip hasta gruplarına kategorize edebilirsek, herhangi bir hastaya sağlanan bakımı, gruptaki diğer bütün hastalara sağlanan bakımla yani ortalamayla karşılaştırabiliriz. Sistem uygulama aşamasına geldi. Bu kapsamda gerekli alt yapı oluşturuluyor ve eğitimler veriliyor.
Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından kaç kitap yayınlandı?
Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı aynı zamanda tüm bu yaptığı çalışmaları kitaplaştırarak kalıcı bir kütüphane de oluşturmaktadır. Bunlar arasında yer alan kitaplar;
• Sağlıkta Performans Yönetimi Kitabı (Türkçe – İngilizce)
• Sağlık Sistemi Yaklaşımı ile Kalite ve Güvenlik Stratejileri Geliştirme Kılavuzu
• Avrupa’da Hastane Akreditasyonunun Geliştirilmesi
• Sağlık Hizmetlerinde El Hijyeni
• (DSÖ Rehberi – İngilizce)
• Dünya Sağlık Örgütü Cerrahi Güvenlik Kontrol Listesi
• Hastanelerde Sağlığın Teşviki
• Sağlıkta Kurumsal Performans ve Kalite Uygulamaları
Son olarak, önümüzdeki süreçte hastanelerin kalite açısından belgelendirilmesi söz konusu olacak mı? Bu yönde çalışmalarınız var mı?
Yakın bir dönemde, Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından sağlık kurum ve kuruluşlarında Hizmet Kalite Standartları yönünden belgelendirme çalışmaları başlatılacak. Belgelendirme sürecinde kamu, özel ve üniversite hastaneleri bu kapsam içinde yer alabilecek ve belgelendirme gönüllülük esasına dayanacak. http://www.performans.saglik.gov.tr/
Yorumlar