Çocukken,
mahallede düşüp bir yerleri kırık ya da çıkık olunca hemen hastaneye
götürülürdü. Ancak sonrasında geçmiş olsun diye gelen teyzelerden elinin çok
güçlü olduğu kırıkçı ve çıkıkçılar da tavsiye edilirdi. O zamanlar bu
söylenenlere anlam veremezdim. İnsan hastalanınca doktora giderdi. Ailede
doktor olan yakınlarım da olduğu için aklımıza takılan ne olsa hemen onlara
danışırdık.
Yıllar geçti,
durum değişti diye düşünürken, internette bir videoya rastladım. İnsanlara
ilginç uygulamalar yapan yaşlı bir amcanın, “iyileşeceksin” diye telkinleri
eşliğinde videoyu şaşkınlıkla izledim. Bunların hala yapılıyor olması çok
ilginçti. Derken kırık, çatlat ya da her hangi bir hasar olduktan sonra ilk
olarak kırıkçı ve çıkıkçılara daha sonra ortopedi ve travmatoloji polikliniğine
başvuran hastalarla ilgili araştırmadan haberim oldu. Çanakkale Onsekiz Mart
Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı
öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Umut Hatay Gölge, yaptığı bir araştırmadan söz
etti. Gölge’nin söylediği ilginç ve ders
alınması gereken sonuçlar hakkında konuştuk.
Kırık
çıkıkçılara bu devirde giden olması çok şaşırtıcı bir durum, araştırmada kaç
hastanın gittiği belirlendi?
Çalışma bir
yıllık bir süreçte kırık, çatlak ya da farklı bir hasar sonrasında oluşan
tahribatın tedavisi sürecinde ortopedi ve travmatoloji polikliniğine başvuran 14
bin 80 hastadan kırık çıkıkçılar tarafından girişime maruz kalan 3 bin 422
hasta belirlendi.
Bir
yıl gibi bir sürede bu kadar çok hastanın gitmesi çok şaşırtıcı. Genelde kimler
gidiyor ve neden?
Kırıkçı ve
çıkıkçılara çoğunlukla genç yaş ve çocuk hasta grubu gitmektedir. Kırıkçı ve
çıkıkçılara çoğunlukla eğitim düzeyi düşük bireyler sosyal güvencesi olmasına
rağmen başvuruyor. Gitme nedenleri arasında ilk sıralarda doktor yerine
kırıkçıyı tercih etme ve hastanede sakat kalma korkusu olduğu görüldü.
Doktorlardan bu kadar çekinmelerine
sebep sizce ne olabilir? Peki, sonra nasıl hastaneye gelmişler?
Hastaneye
gelme nedenleri arasında ise ilk sırada kırıkçıda uygulanan tedavi sonrası istenmeyen
sonuçlar ortaya çıkınca ve hastanede konulan tanılar arasında büyük kemik
kırığı olduğu görüldü.
Kırıkçı ve çıkıkçılara gidenlerin kaçına
yeniden cerrahi müdahale uyguladınız?
Kırıkçıların
uygulamalarına bakıldığında çeşitli maddelerle sargının yüzde 50 oranında olduğu görüldü. Tedavi
sonrası istenmeyen sonuçların oranı ise
yarı yarıya olması dikkat
çekiciydi. Kırıkçı müdahalesi sonrası cerrahi müdahale önerilen hasta oranı ise
azımsanmayacak düzeyde.
İnsanları doğru yönlendirmek için ne
yapılmalı?
Sağlık
hizmetlerine ulaşım ve yararlanmada belirgin mesafe kat edildiği, tıbbi
olanakların yeterli seviyeye doğru ilerlediği düşünülürse halkın sağlık
alanında eğitilmesi ve bu konuyla mücadele eylem planı oluşturulması
gerektiğini düşünüyoruz.
Yrd. Doç. Dr.
Umut Hatay Gölge kimdir?
2011 -2013 yılları arasında Hakkari Yüksekova ilçesinde 15 ay görev
yaptı. Bu süre zarfında karşılaştığı en önemli problem halkın ortopedi
doktorlarından çok, halk arasında usta dedikleri kırıkçı -çıkıkçıları (Anadolu’daki
ismiyle de sınıkçılara ) tercih etmeleriydi. Bu sosyal problemden dolayı
birçok masum çoçuk sakat kalmakta ve kaldı.
Bu çalışma Avrupa’da yayınlanan ?? dergisinde yer aldı.
Yorumlar